Świadczenia z funduszu alimentacyjnego

Fundusz alimentacyjny stanowi system wspierania osób uprawnionych do alimentów środkami finansowanymi z budżetu Państwa.

Do świadczenia z funduszu alimentacyjnego ma prawo osoba uprawniona do alimentów od rodzica na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez Sąd, jeżeli egzekucja okazała się bezskuteczna.

Bezskuteczność egzekucji musi być potwierdzona zaświadczeniem organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o bezskuteczności egzekucji lub oświadczeniem o bezskuteczności egzekucji alimentów zawierające informację o stanie egzekucji, przyczynach jej bezskuteczności oraz o działaniach podejmowanych w celu wyegzekwowania zasądzonych alimentów.

Bezskuteczność egzekucji oznacza to egzekucję, w wyniku której w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych. Za bezskuteczną egzekucję uważa się również niemożność wszczęcia lub prowadzenia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności z powodu:

braku podstawy prawnej do pojęcia czynności zmierzających do wykonania tytułu wykonawczego w miejscu zamieszkania dłużnika,
braku możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej:

do ukończenia przez nią 18 roku życia,
gdy uczy się w szkole lub szkole wyższej do ukończenia przez nią 25 roku życia,
w przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności - bezterminowo.

W przypadku ukończenia przez osobę uprawnioną szkoły wyższej w trakcie ostatniego roku studiów prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego przysługuje do zakończenia tego roku studiów, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez osobę uprawnioną 25 roku życia.

Jeżeli osoba uprawniona po ukończeniu nauki w szkole została w tym samym roku kalendarzowym przyjęta do szkoły wyższej, świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują również za wrzesień.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego nie przysługują, jeżeli osoba uprawniona:

została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej,
jest pełnoletnia i posiada własne dziecko,
zawarła związek małżeński.

Kryterium dochodowe

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie w okresie zasiłkowym 2023/2024 nie przekracza miesięcznie kwoty 1.209,00 złotych.

Od 1 października 2020r. przy ustalaniu prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego funkcjonuje tzw. mechanizm złotówka za złotówkę. Oznacza to, że jeżeli dochód przekroczył kwotę 1.209,00 zł na osobę w rodzinie, to osoba uprawniona otrzyma kwotę, która stanowi różnicę pomiędzy kwotą świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługującego danej osobie uprawnionej a kwotą o którą został przekroczony dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie. Jeżeli tak obliczona wysokość świadczenia będzie niższa niż 100 zł, to nie będzie ono przysługiwało.

Przy ustalaniu prawa do funduszu do dochodu rodziny nie wlicza się otrzymanych świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

Okres świadczeniowy, tj. okres, na jaki ustala się prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego, trwa od dnia 1 października do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego.

Okres zasiłkowy 2023/2024 trwa od dnia 01.10.2023r. do dnia 30.09.2024r.

W okresie świadczeniowym 2023/2024 należy wykazać dochody za rok 2022 uwzględniając zmiany wysokości dochodów członków rodziny (utrata/uzyskanie dochodu).

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 500 złotych.

Ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz ich wypłata następują odpowiednio na wniosek osoby uprawnionej lub jej przedstawiciela ustawowego.

Wniosek składa się w organie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej.

Wniosek i załączniki do wniosku mogą być składane drogą elektroniczną za pomocą systemu teleinformatycznego utworzonego przez ministra właściwego do spraw rodziny lub systemu teleinformatycznego wskazanego w informacji zamieszczonej na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej ministra właściwego do spraw rodziny po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji.

Wniosek i załączniki do wniosku składane w postaci elektronicznej opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP.

Do wniosku o ustalenie prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego należy dołączyć odpowiednio (w zależności od sytuacji):

1) zaświadczenia lub oświadczenia dokumentujące wysokość innych dochodów niż dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c, art. 30e i art. 30f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, każdego członka rodziny;

2) oświadczenie o deklarowanych dochodach osiąganych przez osoby podlegające przepisom o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, zawierające informacje o:

a) wysokości dochodu,
b) wysokości należnych składek na ubezpieczenia społeczne,
c) wysokości należnych składek na ubezpieczenie zdrowotne,
d) wysokości i formie opłacanego podatku dochodowego,
e) wysokości dochodu po odliczeniu należnych składek i podatku;

3) zaświadczenia lub oświadczenia oraz dowody niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia:

a) zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne albo oświadczenie stwierdzające bezskuteczność egzekucji,

b) odpis podlegającego wykonaniu orzeczenia sądu zasądzającego alimenty, odpis postanowienia sądu o zabezpieczeniu powództwa o alimenty, odpis protokołu zawierającego treść ugody sądowej lub ugody zawartej przed mediatorem,
c) orzeczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dla osoby uprawnionej,
d) zaświadczenie albo oświadczenie o uczęszczaniu osoby uprawnionej do szkoły lub szkoły wyższej,

e) informacje właściwego sądu lub właściwej instytucji o podjęciu przez osobę uprawnioną czynności związanych z wykonaniem tytułu wykonawczego za granicą albo o niepodjęciu tych czynności, w szczególności w związku z:

– brakiem podstawy prawnej do ich podjęcia lub

– brakiem możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą,

f) inne dokumenty potwierdzające spełnianie warunków do przyznania lub ustalenia wysokości świadczenia z funduszu alimentacyjnego będącego przedmiotem wniosku.

W przypadku utraty dochodu lub uzyskania dochodu do wniosku o świadczenie z funduszu alimentacyjnego należy dołączyć dokumenty potwierdzające ich utratę lub uzyskanie oraz ich wysokość.

Osoba ubiegająca się o ww. świadczenie powinna do wniosku dołączyć wymagane kopie dokumentów. Natomiast oryginały tych dokumentów okazać do wglądu.

Na potrzeby prowadzonego postępowania organ ma prawo wezwać o inne dokumenty potrzebne do rozpatrzenia wniosku.